Speelman, Cornelis Johannes

Geboren: Pernis 03-04-1831

Zoon van: Elias en Trijntje de Zeeuw.

Gehuwd: Poortugaal 04-08-1860 Francine de Raat (Nieuw-Beijerland 06-09-1830) – (’s-Gravenhage 28-09-1914).

Overleden: ’s-Gravenhage 30-06-1918

Beroep: korenmolenaar, bloembollenkweker en -exporteur te Sassenheim

Beschrijving: Hij kocht op 3 februari 1868 de Sassenheim koren- en pelmolen “De Nijverheid” van Hermanus Knoop voor 11.000 gulden. Vervolgens richtte hij in datzelfde jaar het bloembollenbedrijf C.J. Speelman op. Het zat Speelman bepaald niet mee, in de beginperiode. Volgens verschillende bronnen werd de molen van Speelman op 29 oktober 1868 door brand verwoest. Hierna werd alles in het werk gesteld om de molen zo snel mogelijk weer op te bouwen. Mogelijk gebeurde dat met restanten van de Amsterdamse molen De Hoop, die kort daarvoor gesloopt was, ook na een brand. Op 8 februari 1869 was de eerstesteenlegging. In de jaren erna bouwde de molenaar zijn bedrijf verder, maar legde hij zich meer en meer toe op het telen en verhandelen van bloembollen. Hij nam raad aan van mensen die meer kennis hadden in de bloembollencultuur. En liet zich adviseren door drie Sassenheim kwekers, D. Rijnsburger, de kweker en beurtschipper op Amsterdam Van der Kwaak en Noordermeer. Hij was op de veilingen van bloembollen een geziene koper. In 1878 vroeg hij een exportvergunning aan. Ook de molen vroeg nog steeds zijn aandacht en er moest van tijd tot tijd ook gebild worden. Billen is dat de molenstenen die voortdurend malen hun scherpte verliezen en moeten geslepen worden. Deze kennis van het billen was werk voor specialisten en was duur. Speelman kon dit zelf en voerde het billen dan ook uit in de nacht om de volgende morgen weer op tijd aan het werk in de bollen te kunnen gaan. Omdat Speelman wel inzag, dat daarmee meer te verdienen viel dan met meel, besloot hij met de maalderij te stoppen. Hij verkocht daarom in 1882 de bovenbouw van de molen, die naar De Cocksdorp op Texel ging. Zijn zaak breidde voortdurend uit en kocht af en toe een tuin en kweekte door, geholpen door zijn drie nog jonge zoons. Via Charbon, de rentmeester voor de familie van den Berg van Heemstede, huurde hij een perceel land om zijn kwekerij nog verder uit te breiden. Zijn middelste zoon besloot om verder als landbouwer te gaan en zijn jongste zoon moest in militaire dienst. Dus moeilijke tijden. Zoon Hans reisde in 1890 af naar Amerika om daar de taal te leren en te proberen orders te verkrijgen. Dat lukte wonderwel en hij kwam terug met een orderportefeuille van maar liefst 30.000 dollar. De onderbouw van de molen werd gebruikt als bollenschuur en de graanzolder werd kantoor. De boekhouder van de firma gaf deze zolder de naam vlooienburg. Wie thuis is in het bloembollen vak, weet wel waarom! Er werden nog meer bedrijfsgebouwen bij de molen gebouwd en de firma C.J. Speelman & Zonen werd een van de grootste bollenbedrijven in de regio. Het bedrijf C.J. Speelman & Zonen Export werd op 24 augustus 1967 te Den Haag failliet verklaard. Halverwege 1968 nam de zeefdrukkerij Mecano ma Pol vroom N.V. de vroegere panden van Speelman over. Speelman was de oprichter en lid van bloembollenhandel C.J. Speelman & Zonen. Hij was gemeenteraadslid van Sassenheim, ouderling van de Nederlands-hervormde gemeente te Sassenheim. Naar hem is de C.J. Speelmanstraat genoemd.

Bron: GWSOS, Genealogie van het geslacht Speelman

Voor verdere informatie: www.demolenvansassenheim.nl.